สารภีทะเล ชื่อวิทยาศาสตร์ : Calophyllum inophyllum L. ชื่ออื่น ๆ กระทึง กากะทิง (กลาง) ทิง (กระบี่) เนาวกาน (น่าน) สารภีทะเล(ประจวบคีรีขันธ์) สารภีแนน (เหนือ) ทิง (กระบี่) กาทึง ทึง (ใต้) กระทิง
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
สารภีทะเลเป็นไม้ต้น สูง 8-20 เมตร ไม่ผลัดใบ เรือนยอดเป็นพุ่มทึบ ไม่เป็นระเบียบ ลำต้นค่อนข้างสั้น และมักบิดแตกเป็นกิ่งใหญ่ ๆ จำนวนมากทั้งในแนวตั้งและแนวนอน หรือห้อยลง เปลือกเรียบสีนํ้าตาลปนเทา หรือค่อนข้างดำ ลำต้นแก่จะแตกเป็นร่อง ภายในมีนํ้ายางมากสีเหลืองใส แก่นไม้สีนํ้าตาลอมแดง ตายอดเป็นรูปกรวยควํ่า มีขนสีนํ้าตาลปนแดงประปราย
ใบ : ใบเดี่ยว ออกตรงข้าม รูปรีถึงไข่กลับ กว้าง 4.5-8 ซม. ยาว 8-15 ซม. ปลายใบมนกว้าง และมักหยักเว้าตรงกลางเล็กน้อย โคนใบสอบ ขอบใบเรียบ เนื้อใบหนา เกลี้ยง หลังใบเรียบสีเขียวเข้มเป็นมัน ท้องใบเรียบสีอ่อนกว่า เส้นใบมองเห็นไม่ชัดเจน มีเส้นใบถี่มาก และขนานกัน ก้านใบยาว 1-2 ซม.
ดอก : ดอกสีขาว มีกลิ่นหอม ออกเป็นช่อตามง่ามใบ และปลายกิ่ง ดอกบานเต็มที่กว้างประมาณ 2 ซม. กลีบเลี้ยงมี 4 กลีบ ชั้นนอกรูปร่างกลม ค่อนข้างหนา เกลี้ยง ชั้นในรูปไข่กลับ คล้ายกลีบดอก กลีบดอกมี 4 กลีบ รูปไข่กลับ หรือรูปช้อน ขอบงอ เกสรเพศผู้สีเหลืองมีจำนวนมาก รังไข่ค่อนข้างกลม สีชมพู ก้านเกสรเพศเมียยาว
ผล : ผลค่อนข้างกลม ปลายเป็นติ่งแหลม ผิวเรียบ สีเขียว เปลือกค่อนข้างหนา ผลสดสีเขียว เมื่อสุกมีสีแดงอมส้ม เมล็ดเดี่ยว มักขึ้นตามป่าใกล้ชายทะเล ป่าดงดิบ พบมากทางภาคใต้
สรรพคุณทางยา
ดอก : รสหอมเย็น เข้ายาบำรุงหัวใจ ปรุงยาหอม
ราก : เป็นยาใช้ล้างแผล
เปลือกต้น : ทำยาต้มเป็นยาขับปัสสาวะในโรคหนองใน ทาภายนอกแก้บวม
ต้นและเปลือกต้น : ให้ยางใช้สำหรับทาแผล เป็นยาฝาดสมานพอกทรวงอกแก้วัณโรคปอด กินจะทำให้อาเจียน เป็นยาระบาย ใช้แต่งกลิ่น ขับปัสสาวะ ใช้ภายนอกสำหรับล้างแผลอักเสบเรื้อรัง
ใบ : รสเมาเย็น แก้ตาแดง ตาฝ้า ตามัว ใบใช้เบื่อปลา ถ้านำมาแช่นํ้าทิ้งไว้ค้างคืนจะได้นํ้าที่มีสีนํ้าเงิน นํ้าคั้นจากใบเป็นยาฝาดสมานภายนอกใช้กับโรคริดสีดวงทวาร
เมล็ด : ให้นํ้ามันและยางอยู่รวมกัน แยกนํ้ามันออกมาใช้ทาถูนวดแก้ปวดข้อ เคล็ดขัดยอก บวม สมานแผล แก้ผื่นคัน แก้โรคผิวหนัง แก้เหา แก้หิด กลาก นํ้ามันจากเมล็ดทำให้บริสุทธิ์ กินแก้โรคหนองใน (ทั้งต้น รสเมา ใช้เบื่อปลา)