วนอุทยานภูเขาไฟกระโดง หรือเดิมชาวบ้านเรียกเขากระโดงว่า พนมกระดอง ที่เป็นภาษาเขมร แปลว่า ภูเขากระดอง(เต่า) เพราะลักษณะคล้ายกระดองเต่า แต่ต่อมาเพี้ยนเสียงเป็น กระโดง นั่นเองค่ะ อยู่ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดบุรีรัมย์ เป็นปากปล่องภูเขาไฟที่ดับสนิทแล้ว เช่นเดียวกับปากปล่องภูเขาไฟที่อื่นๆ ในจังหวัดบุรีรัมย์ค่ะ
ปากปล่องภูเขาไฟเขากระโดง จะมีอายุประมาณ 3 แสนถึง 9 แสนปี ซากปากปล่องเป็นรูปพระจันทร์ครึ่งซีก ยอดเนินเขาขอบปล่องทางทิศใต้เรียกว่า เขาใหญ่ ส่วนยอดเนินขอบปล่องทางทิศเหนือจะเรียกว่า เขาน้อย หรือเขากระโดง ส่วนบริเวณที่ขอบปล่องปะทุ จะเป็นบริเวณที่เป็นหุบเขา ยังคงสามารถเห็นร่องรอยปากปล่องได้อย่างชัดเจน ปัจจุบันจะเห็นเป็นแอ่งลึก คล้ายสระน้ำ ซากภูเขาไฟนี้ยังคงสภาพดีอยู่เลยค่ะ และยังมีอายุน้อยที่สุดในประเทศไทย ใครที่สนใจเกี่ยวกับภูเขาไฟก็สามารถเดินชมศึกษาหินภูเขาไฟได้อีกด้วยค่ะ
ยอดภูเขาสูง 265 เมตร จากระดับน้ำทะเล เป็นที่ประดิษฐาน พระสุภัทรบพิตร พระพุทธรูปองค์ใหญ่คู่เมืองบุรีรัมย์ มีปรางค์กู่โบราณ ภายในจะประดิษฐานพระพุทธบาทจำลอง และมีสะพานแขวน ที่เป็นทั้ง จุดชุมวิวบริเวณปากปล่องภูเขาไฟ และยังเป็นจุดถ่ายรูปชิคๆ ของนักท่องเที่ยวอีกด้วยค่ะ ในส่วนของ พระสุภัทรบพิตร เป็นพระพุทธรูปก่ออิฐฉาบปูนขนาดใหญ่ หันหน้าไปทางทิศเหนือ ภายในเศียรจะบรรจุพระธาตุ สร้างเมื่อปีพ.ศ. 2512 ที่สร้างขึ้นบริเวณยอดเขากระโดง ก็เพื่อให้เป็นที่สักการะบูชาของพุทธศาสนิกชนทั่วไป จากที่ตั้งขององค์พระสามารถมองเห็นวิวทิวทัศน์ของตัวเมืองบุรีรัมย์ได้อย่างดีเลยค่ะ
นอกจากนี้ วนอุทยานยังมีพันธุ์ไม้พื้นเมือง ให้ได้ศึกษาหลายชนิดด้วยกันค่ะ เช่น ผลของต้นโยนีปีศาจ พันธุ์ไม้หายาก ที่จะพบได้ในบริเวณเขตภูเขาไฟ ส่วนการขึ้นไปเขากระโดงสามารถทำได้สองวิธีด้วยกันนะคะ คือ ใช้ สะพานพิสูจน์ศรัทธาสาธุชน หรือ บันไดนาคราช ที่สร้างขึ้นเมื่อปีพ.ศ.2512 เพื่อเป็นทางเดินขึ้นไปสักการะบูชาพระสุภัทรบพิตรที่อยู่บนยอดเขากระโดง มีบันได 297 ขั้น โดยประมาณ แต่ถ้าใครไม่ไหวจะขับรถขึ้นไปถึงยอดเขาก็ทำได้ค่ะ ระหว่างทางจะพบพระพุทธรูปปางต่างๆ อยู่เป็นระยะด้วยค่ะ
ที่วนอุทยานแห่งนี้ นอกจากจะเป็นที่ศึกษาธรรมชาติแล้ว ยังมี ปราสาทเขากระโดง ปราสาทขอมโบราณแต่ถูกดัดแปลงเป็นมณฑป ประดิษฐานรอยพระพุทธบาทจำลอง เมื่อปี พ.ศ.2505 โดยทุกปี ในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 5 จะมีประเพณีขึ้นเขากระโดง ที่พุทธศาสนิกชนจะร่วมกันเชิญผ้าอังสะ ขึ้นไปเปลี่ยนให้องค์พระสุภัทรบพิตรเป็นประจำทุกปีค่ะ และยังมีงานกวน ข้าวทิพย์ ในช่วงก่อนวันออกพรรษา และตักบาตรเทโวโรหณะ ในวันออกพรรษาของทุกปีอีกด้วยค่ะ
วนอุทยานภูเขาไฟกระโดง ตำบลเสม็ด อำเภอเมือง จังหวัดบุรีรัมย์
