สะพานโครงเหล็กสีเขียวเข้ม ข้ามลำน้ำปาย เปรียบเสมือนประตูสู่อำเภอปาย เชื่อมถนนจากเชียงใหม่เข้าสู่ อ.ปาย แม่ฮ่องสอน ตั้งอยู่ที่ บ้านท่าปาย ตำบลแม่ฮี้ อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ริมถนนสาย 1095 (แม่มาลัย-ปาย) บริเวณกิโลเมตรที่ 88 สะพานแห่งนี้ถูกสร้างขึ้นในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยกองทหารประเทศญี่ปุ่น ใช้ข้ามแม่น้ำปายและลำเลียงเสบียงและอาวุธเพื่อเข้าโจมตีประเทศพม่า ( เมืองขึ้นของประเทศอังกฤษในขณะนั้น ) ในอดีตสะพานแห่งนี้ถูกสร้างด้วยไม้ กองทหารญี่ปุ่นได้เกณฑ์ชาวไทยจากหมู่บ้านต่างๆ ให้ขุดถางเส้นทางจาก จ.เชียงใหม่ ไปยัง จ.แม่ฮ่องสอน ในขณะเดียวกันชาวบ้านอีกฝั่งจากทาง จ.แม่ฮ่องสอน ก็ถูกเกณฑ์ว่าจ้างให้ขุดถากถางเส้นทางมุ่งหน้าไปยัง จ.เชียงใหม่ โดยทั้งสองทางต่างมาบรรจบกันที่ฝั่งแม่น้ำ บริเวณบ้านท่าปาย อ.ปาย แล้วจึงร่วมแรงกันใช้ช้างลากไม้ ออกจากป่า ตั้งเป็นเสาสร้างขึ้นเป็นสะพาน บรรจบทั้งสองฝั่งเข้าด้วยกันเหนือแม่น้ำปาย กลายเป็นเส้นทางและสะพานแห่งประวัติศาสตร์สงคราม
หลังสงครามโลกได้สิ้นสุดลง กองทหารญี่ปุ่นได้ถอยทัพกลับ แล้วทำการเผาสะพานไม้ทิ้ง ส่งผลให้ชาวเมืองปาย ซึ่งเคยใช้สะพานร่วมกับทหารญี่ปุ่น ต่างเกิดความไม่สะดวกที่ต้องกลับไปใช้วิธีโดยสารทางเรือ ซึ่งขุดขึ้นจากไม้ซุงเพื่อข้ามฟาก ชาวบ้านซึ่งเคยชินกับการใช้สะพานข้ามลำน้ำ ต่างได้ร่วมแรงกันสร้างสะ พานไม้ขึ้นมา ใช้ข้ามแม่น้ำปายอีกครั้ง แต่แล้วเกิดอุทกภัยครั้งใหญ่ ส่งผลขั้นรุนแรง ทำลายเรือกสวนไร่นาเสียหาย รวมทั้งน้ำป่าได้พัดสะพานไม้หายไป ทาง อ.ปาย จึงได้ทำเรื่องขอสะพานเหล็กนวรัฐ เดิมของ จ.เชียงใหม่ ซึ่งขณะนั้นไม่ได้ใช้การแล้ว นำมาใช้แทนสะพานไม้ที่ถูกกระแสน้ำพัดทำลายไป สะพานนวรัฐจาก จ.เชียงใหม่ ได้ถูกทยอยขนย้ายขึ้นมาประกอบใช้ใหม่ ที่ อ.ปาย จ.แม่ฮ่องสอน หลังจากนั้น 1 ปีเต็ม จึงได้ประกอบขึ้นจนแล้วเสร็จ เป็นสะพานประวัติศาสตร์ท่าปาย ในปัจจุบัน
ปัจจุบันสะพานประวัติศาสตร์ท่าปาย ไม่ได้ใช้งานแล้ว มีสะพานปูนคอนกรีตแบบสร้างอยู่เคียงข้าง แต่สะพานประวัติศาสตร์เก่าแก่แห่งนี้ ก็ยังได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวที่มาเยือน อ.ปาย ถือเป็นอีกหนึ่งแลนด์มาร์คของปายไปแล้ว ถ้าไม่ได้มาถ่ายภาพคู่สะพานเหมือนว่าไม่ได้มาปาย…เสียอย่างนั้น
ขอแนะนำว่า เวลาเดินเล่นบนสะพาน นักท่องเที่ยวควรจะระมัด เนื่องจากสะพานนี้มีอายุอานามมาก ประมาณ 100 กว่าปีทีเดียว เพราะฉะนั้นแล้ววัตถุย่อมเปลี่ยนไปตามกาลเวลา สะพานไม้แห่งนี้ก็ย่อมผุพังไปบ้าง เวลาเดินก็ระวังความปลอดภัยของตัวเอง และเพื่อนร่วมเดินทางกันด้วย
สะพานประวัติศาสตร์ ท่าปาย
7FW8+X2F ตำบล แม่ฮี้ อำเภอปาย แม่ฮ่องสอน 58130
