จังหวัดอุดรธานี เมืองแห่งประวัติศาสตร์ ธรรมชาติที่อุดสมบูรณ์อีกแห่งของภาคอีสาน และยังเป็นถิ่นของความเชื่อเรื่องพญานาค จุดหมายปลายทางที่แรกที่เราไป คือ ตามรอยพญานาคที่คำชะโนด อำเภอบ้านดุง เกาะลอยน้ำที่นี่ได้รับความนิยมจากความศรัทธาของเหล่ามหาชนที่มีต่อพญานาคปู่ศรีสุทโธและย่าศรีประทุมมา ตามตำนานความเชื่อที่บอกเล่าต่อกันมาว่า นี่คือที่สิงสถิตและเป็นปากเมืองบาดาล เพราะป่าในพื้นที่มีลักษณะเหมือนเกาะขึ้นอยู่กลางทุ่งนา เต็มไปด้วยต้นชะโนด พืชในตระกูลปาล์ม และนางเอกดังๆ อย่าง แต้ว ณฐพร หรือญาญ่า อุรัสยา ก็ได้มารำบวงสรวง มื่อครั้งต้องรับบทแสดงเป็นเจ้าแม่นาคี ยิ่งทำให้มีผู้คนจากทั่วสารทิศต่างเดินทางมาที่นี่
ช่วงโควิด-19 ต้องรับบัตรคิวเข้าไปได้เพียงรอบละ 50 คน ประตูเปิดตั้งแต่ 09.00-16.00 น. โดยทุกคนจะได้รับข้อมือและใช้เวลาอยู่ในพื้นที่ประมาณคนละ 15-20 นาที ผู้คนเดินทางมาไม่ขาดสาย ระบบมีการดูแลและคำแนะนำจากเจ้าหน้าที่ เริ่มจากไหว้ตรงจุดบวงสรวงด้านหน้า หรือถวายของหากพรที่ขอสำเร็จลุล่วง จากนั้นก็ถอดรองเท้าเดินตามทางพญานาคเข้าไปด้านในคำชะโนด อากาศร้อนจนแสบแขน แต่พอเดินเข้าไปแล้วก็จะสัมผัสได้กับอากาศเย็นๆ เพราะที่นี่ปกคลุมด้วยต้นคำชะโนดสูงกว่า 1,800 ต้น ตรงลำต้นคำชะโนดชาวบ้านบอกว่าคล้ายกับเกล็ดพญานาค
ส่วนจุดที่เราต้องสักการะจุดแรกคือ ปู่ศรีสุทโธและย่าศรีประทุมมา เดินต่อไปที่ต้นมะเดื่อยักษ์ มีอายุกว่า 100 ปี ที่คอหวยต่างมาโรยแป้งถูลำต้นเพื่อหาเลขเด็ด แต่ตอนนี้มีการกั้นพื้นที่ รวมไปถึงจุดบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ที่ไม่อนุญาตให้ตักหรือสัมผัสเช่นกัน ในอำเภอบ้านดุงยังมีบ่อเกลือบ้านดุง เป็นบ่อเกลือสินเธาว์แห่งแรกของไทย ครอบคลุม 3 ตำบล คือ ตำบลบ้านดุง ตำบลบ้านจันทน์ และตำบลดงเย็น ที่บ่อเหลือแห่งนี้กำลังร้อนระอุจากไฟที่ต้องใช้อุณหภูมิสูงเพื่อต้มเกลือจนตกตะกอนเป็นเกลือบริสุทธิ์ โดยจะผลิตได้วันละ 20 ตัน/เดือน/ครัวเรือน ที่นี่จึงถือเป็นบ่อเกลือมีพื้นที่ผลิตเกลือประมาณ 3,000 ไร่ อยู่ใน 4 พื้นที่คือ บ้านทุ่ง ตำบลบ้านชัย, บ้านฝาง บ้านโพนสูงเหนือ-บ้านโพนสูงใต้ ตำบลโพนสูง, บ้านดุงน้อย บ้านศรีสุทโธ ตำบลศรีสุทโธ และบ้านดุงเหนือ เกลือที่นี่มีคุณสมบัติไม่ทำให้ผิวแห้ง และพอกตัวหมักตัวจากโคลน ช่วยบรรเทาอาการปวดเมื่อย
ช่วงเย็นมาล่องแพอ่างเก็บน้ำพานในอำเภอสร้างคอม ซึ่งมีพื้นที่รวมกว่า 4,300 ไร่ ถือเป็นอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่อีกแห่งของภาคอีสาน และยังเป็นแหล่งอาศัยของปลาน้ำจืดหลากหลายชนิด ด้วยทัศนียภาพของป่าชุมชนที่สวยงาม ได้แบ่งพื้นที่ประมาณ 124 ไร่ เพื่อทำกิจกรรมล่องแพซึ่งมีรองรับนักท่องเที่ยวกว่า 150 ลำ ชาวบ้านเล่าว่า ตรงกลางแม่น้ำจะมีเกาะที่บอกต่อกันว่าเป็นที่สิงสถิตของพญานาคปู่บ่อโอ เชื่อว่าเป็นน้องของปู่ศรีสุทโธ เพราะแต่ก่อนมีคนเคยฝันเห็น และเคยมีคนมาขอพรจนสำเร็จด้วย จึงได้มีการตั้งศาลบูชาไว้ นอกจากจะมานั่งแพแล้ว หลายคนก็อยากที่จะมากราบไหว้ปู่บ่อโอด้วย
ถัดมาอีกวันเราไปเยือนบ้านห้วยสำราญ บริเวณริมอ่างเก็บน้ำลำป่าค้าว ในอำเภอเมืองอุดรธานี ที่กลุ่มวิสาหกิจชุมชนไม้ดอกไม้ประดับแปลงใหญ่ บ้านห้วยสำราญ-ห้วยเจริญ ได้พลิกฟื้นพื้นที่โรงเรียนร้างกว่า 30 ไร่ แบ่งพื้นที่ 14 ไร่ ปลูกดอกเบญจมาศ และพื้นที่ 4-5 ไร่ เป็นแปลงทดลองปลูกดอกปทุมมา หรือดอกกระเจียว ที่ได้รับพันธุ์จากสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กว่า 14 สายพันธุ์ อาทิ เขียวมรกต ลานนาสโนว์ เชียงใหม่พิ้งค์ ชมพูมะลิ เป็นต้น และยังมีสายพันธุ์ห้วยสำราญ ซึ่งเพาะพันธุ์พิเศษสำหรับบ้านห้วยสำราญอีกด้วย นอกเหนือจากที่นักท่องเที่ยวจะมาชมดอกเบญจมาศ ดาวเรือง ดอกพุด, คัตเตอร์ (พีค็อก) ที่จะปลูกและเก็บตลอดทั้งปี ทำให้มีดอกไม้ให้ชมและกลายเป็นรายได้หลักของหมู่บ้านด้วย
อีกจุดที่ห้ามพลาดคือ วัดภูตะเภาทอง ในอำเภอหนองวัวซอ ตำนานรอยฝ่ามือแดงที่ประทับอยู่บนหินก้อนใหญ่ มีชื่อว่า หินเรือสำเภา ซึ่งทางกรมศิลปากรได้ยืนยันว่ามีอายุประมาณ 2,500 ปี ที่นี่ยังมีความโดดเด่นด้วยลานหินรูปร่างแปลกตา เดินขึ้นไปอีกหน่อยจะพบกับพญานาคราชสีทอง ชื่อว่า มุจลินท์ ซึ่งได้สร้างตามนิมิตของเจ้าอาวาสวัด ตรงกลางเป็นบ่อน้ำกั้นกลางระหว่างหิน 2 ลูก ถัดมาก็จะมีรากไม้โบราณพันรอบหินที่มีอายุพันปี จุดสุดท้ายที่วัดเขาช่องชาด บริเวณสันเขาภูพานคำ เขตอุทยานแห่งชาติภูเก้าภูพานคำ ที่มีไฮไลต์คือ พระใหญ่เขาช่องชาดสีขาวองค์ใหญ่ ล้อมรอบไปด้วยธรรมชาติของผืนป่า
คำชะโนด อำเภอ บ้านดุง อุดรธานี 41190
